15.1.1 Eisen terugkeerbesluit
Niet elk besluit tot vertrek is een tkb als bedoeld in de Terugkeerrichtlijn. Voordat er sprake is van een geldig tkb - op grond waarvan uitgezet kan worden - moet het tkb de volgende elementen bevatten[5]:
- Vaststelling dat je cliënt geen rechtmatig verblijf heeft
- De plicht om Nederland en de EU te verlaten
- Vertrektermijn[6]
- Land(en) van terugkeer/bestemming[7]
Over die laatste voorwaarde is veel te doen. De IND lijkt dit in de praktijk lastig te vinden om een land van terugkeer te noemen. De IND wil bij afwijzing van een asielverzoek je cliënt een vertrekplicht opleggen. De cliënt weet volgens de IND zelf heel goed uit welk land hij komt en waar hij naar terug moet keren. Maar je cliënt is na het tkb illegaal in Nederland (en de EU) en de opvang, voorzieningen en medische zorg eindigen. Hij heeft geen verblijfsrecht meer in Nederland en als er geen land van terugkeer wordt genoemd in het tkb dan blijft het onduidelijk waar hij heen moet.
Bovendien geldt na het opleggen van een tkb niet alleen dat je cliënt uit eigen beweging moet vertrekken want Nederland is ook verplicht hem daadwerkelijk te verwijderen.[8] Maar hoe ga je iemand verwijderen naar een onbekend land?
Het idee achter het noemen van een land van bestemming is dat je cliënt zijn belangen kenbaar kan maken en zich kan verweren tegen dit land als land van bestemming. Hierdoor worden de beginselen uit artikel 5 van de Terugkeerrichtlijn gewaarborgd:
- Belang van het kind
- Familie- en gezinsleven
- Gezondheidstoestand
- Non-refoulement
De ABRvS heeft, onder verwijzing naar de arresten FMS[5], M e.a.[10], AA[11], Westwaldkreis[12] en TQ[13], meerdere malen geconcludeerd dat de IND een land van terugkeer moet noemen in het tkb, dat daarop geen uitzonderingen bestaan en dat het niet is gebleken dat het onmogelijk is om een land van bestemming te noemen.[14]
Een tkb mag meerdere landen bevatten bij onzekerheid of bij meerdere verblijfsmogelijkheden. Een onjuist tkb mag later worden aangevuld.[15] Het inlezen van het land van bestemming is ook toegestaan.[16] Met ‘inlezen’ wordt de situatie bedoeld dat er niet expliciet een land van terugkeer vermeld staat in het tkb maar je uit de beslissing wel duidelijk kunt opmaken naar welk land je cliënt moet terugkeren.
De ABRvS heeft bepaald dat als er geen land van herkomst genoemd wordt, dit eraan in de weg staat dat de betrokkene belangen kan aandragen die vertrek naar dat land in de weg staan en hij beter in staat zal zijn doeltreffende rechtsmiddelen aan te wenden tegen het terugkeerbesluit als er een land van bestemming in het tkb staat.[17] Indien de IND een land van bestemming duidt in het tkb, dan zal de cliënt gehoord moeten worden over alle in artikel 5 van de Terugkeerrichtlijn genoemde belangen.
In Westerwaldkreis overweegt het HvJEU o.a. dat lidstaten verplicht zijn om een terugkeerbesluit op te leggen aan illegaal op hun grondgebied verblijvende vreemdelingen en dat een intermediaire status (gedoogstatus) is niet toegestaan.[18]
Uit het arrest AA zou je echter een andere conclusie kunnen trekken, namelijk dat dit wel kan als artikel 3 EVRM zich verzet tegen terugkeer naar het land van herkomst en er geen ander land kan worden aangewezen. Het Weterwaldkreisarrest wordt in dit AA-arrest niet genoemd.
De IND blijft zich verzetten in diverse procedures tegen het noemen van een land van herkomst in het tkb. Daarom heeft de ABRvS de IND om verduidelijking verzocht van hun problemen bij het noemen van een land van terugkeer.[19] Betoogd kan worden dat het aan de wetgever is om een oplossing te vinden.[20]
De rechtbank te Roermond heeft in een vergelijkbare kwestie nadere vragen gesteld aan het HvJEU.[21]
Tot slot, sinds 2023 worden terugkeerbesluiten opgenomen in het Schengeninformatiesysteem (SIS).
-
Proces
- 1. De asielprocedure uitgelegd
- 2. De Dublinprocedure
- 3. Opvolgende aanvraag
- 3.1 De intake
- 3.2 Model M35-O invullen
- 3.3 Indienen opvolgende asielaanvraag
- 3.4 Voorbereiding op het gehoor opvolgende aanvraag
- 3.5 Nabespreking van het gehoor opvolgende aanvraag
- 3.6 Reactie naar de IND
- 3.7 Gevolgen indiening opvolgende aanvraag
- 3.8 Beschikking en rechtsmiddelen
- 3.9 Nazorg
- 3.10 Doen - Niet doen
- 4. Beroep en vovo
- 5. Hoger beroep en vovo
- 6. Internationale rechtsmiddelen
- 6.1 Hof van Justitie van de Europese Unie
- 6.2 Jurisprudentieonderzoek
- 6.3 Opstellen van prejudiciële vragen
- 6.4 Verloop van de procedure bij het HvJEU
- 6.5 Uitspraak van het HvJEU
- 6.6 Europees Hof voor de Rechten van de Mens
- 6.6.1 Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
- 6.6.2 Analyse ontvankelijkheid
- 6.6.3 Start procedure
- 6.6.4 Opstellen feitenrelaas
- 6.6.5 Opstellen toelichting schendingen
- 6.6.6 Uitputting nationale rechtsmiddelen
- 6.6.7 Checklist formele vereisten
- 6.6.8 Bespreken proces met cliënt
- 6.6.9 Contact met procespartijen
- 6.6.10 Opstellen friendly settlement
- 6.6.11 Repliek-dupliek
- 6.6.12 Uitspraak
- 6.7 VN-comités
- 6.8 Doen - Niet doen
-
Thema's
- 7. 1F Vluchtelingenverdrag
- 7.1 Dossieranalyse 1F indicaties
- 7.2 Afspraak cliënt
- 7.3 Verwijzing naar 1F-unit
- 7.4 Voornemen artikel 1F
- 7.5 Beschikking en rechtsmiddelen
- 7.6 Hoger beroep
- 7.7 Artikel 1F vs artikel 3 EVRM na rechtsmiddelen
- 7.8 Europees inreisverbod
- 7.9 Ongewenstverklaring
- 7.10 Opvolgende aanvraag
- 7.11 Doen - Niet doen
- 8. De alleenstaande minderjarige
- 9. Medische aspecten in asiel
- 10. Gezinshereniging: nareis en artikel 8 EVRM
- 11. Mensenhandel en uitbuiting
- 12. Buitenschuldvergunning
- 13. Bronnen onderbouwen asielrelaas
- 13.1 Categorieën bronnen
- 13.2 Landeninformatie
- 13.3 Medische documentatie
- 13.4 Verklaringen van derden
- 13.5 Contacten met organisaties
- 13.6 Beleidstukken
- 13.7 Jurisprudentie
- 13.8 Gebruik van inhoudelijke bronnen
- 13.9 Onderzoek KMar en Bureau Documenten
- 13.10 Taalanalyse
- 13.11 Gebruik van juridische bronnen
- 13.12 Nieuwsbrieven
- 13.13 Doen - Niet doen
- 14. Verkrijgen en behoud van de verblijfsvergunning asiel
- 15. Terugkeerbesluit, vreemdelingenbewaring en vertrek
- 16. Moratoria en Richtlijn Tijdelijke Bescherming
- 17. Overschrijden termijnen, dwangsom en verjaring
- 18. Tolken en vertaling
- 19. Second opinion
- 20. Opvang COA
- 21. Klachten
- 21.1 Een klacht indienen
- 21.2 Klacht tegen een andere advocaat
- 21.3 Redenen om een klacht in te dienen
- 21.4 Klachtprocedure bij een bestuursorgaan
- 21.5 Klachtwaardig gedrag van tolken
- 21.6 Procesverloop klacht
- 21.7 Klachtprocedure bij de Nationale ombudsman
- 21.8 Zelf een klacht krijgen
- 21.9 Doen - Niet doen
- 7. 1F Vluchtelingenverdrag
- 22. Totaaloverzicht Doen - Niet Doen